ដោយ: គង់ លាងហួរ
ភ្នំពេញ: ក្រុមអ្នកជំនាញលើកឡើងថា នៅពេលគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន -តេជោ ត្រូវបានសាងសង់បញ្ចប់រួចរាល់ កម្ពុជានឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមា លើការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក និងកាត់បន្ថយសម្ពាធពន្ធ។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទលើកដំបូង របស់សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃសុក្រ សប្តាហ៍មុន សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា បានលើកឡើង ពីអត្ថប្រយោជន៍សំខាន់ៗចំនួន៤ ដែលកម្ពុជានឹងទទួលបានពីគម្រោងព្រែកជីកនេះ រួមមាន អត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូន វារីវប្បកម្ម កែលម្អប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ និងទប់ស្កាត់ទឹកជំនន់នៅតំបន់ភាគនិរតីនៃប្រទេសកម្ពុជា។
សម្ដេចតេជោបញ្ជាក់ថា “គម្រោងនេះ ជាចលនាគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស ព្រោះថាវានឹងជំរុញសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងខ្លាំង នៅពេលដែលព្រែកជីកនេះសាងសង់រួចរាល់ ហើយនឹងមិនមានការខ្វះខាតទឹកប្រើប្រាស់ សម្រាប់ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅភាគនិរតីនោះទេ”។
សម្តេចតេជោបានបន្ថែមថា “ព្រែកជីកនេះតភ្ជាប់ផ្លូវទឹកដោយផ្ទាល់ពីរាជធានីភ្នំពេញ ទៅកាន់សមុទ្រតែម្តង ហើយវានឹងមិនឆ្លងកាត់ប្រទេសណាមួយ ឬប្រទេសវៀតណាម ដែលតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យទំនិញរបស់យើងឆ្លងកាត់ ដូចមុនទៀតនោះទេ”។
សម្តេចសង្កត់ធ្ងន់ថា មូលហេតុដែលសម្តេចថ្លែងដោយបើកចំហបែបនេះ គឺដោយសារតែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវវៀតណាម បានលើកឡើងដដែលៗ ពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន នៃគម្រោងព្រែកជីករបស់កម្ពុជាលើទន្លេមេគង្គ ហើយថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម ក៏មិនបានណែនាំដល់មន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់ខ្លួនឱ្យបញ្ឈប់ករណីនេះដែរ។
លោក ប៉ែន បូណា ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល បានមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងថា “ទាំងសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្ដេជ្ញាចិត្តសាងសង់ព្រែកជីកនេះឱ្យបាន ទោះក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ”។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាថវិកា សម្រាប់យកមកស្ថាបនាគម្រោងនេះ លោក ប៉ែន បូណា បានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានខ្ចីថវិកាពីប្រទេសណាមួយ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏នឹងមិនប្រមូលប្រាក់ ពីពលរដ្ឋសម្រាប់ការសាងសង់គម្រោងនេះដែរ។
គម្រោងព្រែកជីកនេះ ត្រូវបានបើកចំហសម្រាប់ការវិនិយោគដល់វិស័យឯកជន ក្រោមកិច្ចសន្យាសាងសង់ ប្រតិបត្តិការ និងផ្ទេរ (BOT) ដែលអ្នកវិនិយោគនឹងផ្ទេរការគ្រប់គ្រងព្រែកជីក ទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីបំពេញប្រតិបត្តិការ ក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់ និងជានាយកវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងថា “គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន-តេជោ នឹងនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើន ដល់ប្រទេសរបស់យើង រួមទាំងកាត់បន្ថយពេលវេលាដឹកជញ្ជូន និងបម្រុងទុកអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែម ប្រមាណ៣០០ដុល្លារក្នុងមួយកុងតឺន័រ”។
លោកបណ្ឌិតបន្ថែមថា “ខណៈពេលដែលកម្ពុជានឹងបញ្ចប់ឋានៈជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច (LCD) ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំខាងមុខ កម្ពុជា នឹងត្រូវដកចេញដោយស្វ័យប្រវត្តិ ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប”។ លោកបន្ថែមថា “ដូច្នេះ ព្រែកជីកនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជា រក្សានូវភាពប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួន សម្រាប់ការនាំចេញទំនិញទៅកាន់ពិភពលោក”។
ចំណែក លោក ឡោ វិចិត្រ អនុប្រធានសមាគមពាណិជ្ជកម្មចិន-កម្ពុជាបានលើកឡើងថា អ្នកនយោបាយវៀតណាមមិនគួរយកបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម មកធ្វើជារឿងនយោបាយនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វៀតណាម គួរតែទទួលយកវាជាបទដ្ឋានអន្តរជាតិ នៃការអនុវត្តន៍ពាណិជ្ជកម្ម ដោយសាររដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននីមួយៗ បានកាត់បន្ថយនូវការចំណាយ និងបង្កភាពងាយស្រួល នៃប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ដើម្បីប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិ និងទាក់ទាញលំហូរ FDI ទៅកាន់ប្រទេសរបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន។
លោកបានបន្ថែមថា នៅពេលគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន-តេជោ ត្រូវបានសាងសង់បញ្ចប់រួចរាល់ នៅឆ្នាំ២០២៨ តម្លៃទំនិញ និងផលិតផលនានា នឹងមានកម្រិតទាបជាងមុន ហើយល្បឿននៃការនាំចេញទំនិញរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ក៏នឹងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ”៕
