ដោយ:ម៉ាលីនណា
ភ្នំពេញ: សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) បានលើកឡើងនូវការស្នើសុំឱ្យភាគីអាម៉េរិក ជួយពិចារណាឡើងវិញអំពីការបន្ថែមមុខទំនិញមួយចំនួនទៀត ពីកម្ពុជាចូលទៅក្នុងបញ្ជីទំនិញ ដែលអាចមានសិទ្ធិទទួលបានការរួចពន្ធ ក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មទូទៅ។
លោកកាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរង នៃ GMAC នៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០កន្លងមក បានលើកឡើងតាមរយៈជំនួបការងារ រវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាម៉េរក-អាស៊ានថា ទោះបីជាមានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មទូទៅក៏ដោយ ក៏មុខទំនិញពីកម្ពុជាជាង ១០ភាគរយ មិនស្ថិតក្នុងបញ្ជីមុខទំនិញ ដែលមានសិទ្ធិទទួលបានការរួចពន្ធពីអាមេរិកនៅឡើយទេ។
លោកបន្តថា “មុខទំនិញទាំងអស់នោះភាគច្រើន ជាមុខទំនិញដែលផលិតនាំចេញជាចម្បងៗ ជាពិសេសដូចជាផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតផលស្បែកជើង។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា “ផលិតផលធ្វើដំណើរយើងបានរួចពន្ធហើយ នៅសល់តែសម្លៀកបំពាក់និងស្បែកជើង អញ្ចឹងការស្នើសុំរបស់យើងពាក់ព័ន្ធ មុខទំនិញពីរប្រភេទនឹង ប៉ុន្តែយើងដឹងហើយថានៅក្នុងប្រភេទមុខទំនិញមួយៗ មានប្រភេទផ្សេងៗទៀត” ។
ឧទាហរណ៍ ផ្នែកសម្លៀកបំពាក់៖ ខោប៊យ អាវរងា រ៉ូប ខោអាវកូនក្មេង ខោអាវពេទ្យ ខោអាវកីឡា ខោអាវហែលទឹក និងប៊ីគីនីជាដើម។ ដូច្នេះអ្វីដែលជាការស្នើសុំទាំងនេះ បើមិនបានទាំងស្រុងទេ គឺសុំឱ្យបានផ្នែកខ្លះៗបន្ថែមទៀត ក៏ជាការជួយទៅដល់ការពង្រីកដល់ការនាំចេញផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងជំនួបការងារ រវាងសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងលោក អាឡិចសាន់ដឺ ហ្វែលម៉េន (Alexzander Feldmen) ប្រធាននិងជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាម៉េរិក-អាស៊ាន លោក ម៉ូនីកា បានបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ គឺការគូសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់លាស់ ពីការតាំងចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើកំណែទម្រង់ កិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម និងកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈផ្សេងៗ សំដៅលើកកម្ពស់ភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា។
លោកបន្តថា លទ្ធភាពជាវិជ្ជមានកើតចេញពីកិច្ចការនេះ កម្ពុជាគឺមានសមត្ថភាពក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគថ្មីៗ មិនថាត្រឹមតែមកពីអាម៉េរិកទេ ថែមទាំងមកពីប្រទេសផ្សេងៗផងដែរ។ ឈរលើភាពប្រកួតប្រជែងរឹងមាំនេះ កម្ពុជាក៏អាចមានសមត្ថភាព ជំរុញលើការនាំចេញផងដែរ ដែលនេះមិនកំណត់ត្រឹមវិស័យកាត់ដេរ និងស្បែកជើងទេ តែវិស័យអាទិភាពផ្សេងៗទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច។
លោកកាំង ម៉ូនីកា បានបន្តថា យើងអាចមើលឃើញថាសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម រវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងប្រទេសចិន មានរយះពេលវែង ដែលនេះនឹងនាំឱ្យមានការបង្វែរការកម្ម៉ង់ទិញ ឬទីតាំងផលិតបន្ថែមទៀតចេញពីប្រទេសចិន ហើយអាស៊ានយើង គឺជាទិសដៅសក្តានុពលទីមួយ ក្នុងនោះកម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់។
លោកបានបន្ថែមថា នៅចំពោះមុខ កម្ពុជាបានទទួលផលជាវិជ្ជមានពីព្រឹត្តការណ៍នេះជាបណ្តើរៗរួចទៅហើយ តាមរយះកំណើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេរភាគី រវាងកម្ពុជានិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ ដែលជាឆ្នាំកំពុងមានវិបត្តិនៅឡើយ។ យើងឃើញថា កំនើនមានប្រមាណ ១៧ភាគរយ ជាកំណើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេរភាគី។ ដោយឡែកការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរ គឺមានកំណើនរហូតជិត១០ភាគរយឯណោះ (០៨ខែ) ដែលជាអត្រាមួយគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ខណៈដែលការនាំចេញទៅកាន់ទៅកាន់ទិសដៅផ្សេងៗទៀត ដូចជា សហភាពអឺរ៉ុប អង់គ្លេស ជប៉ុន និងកាណាដាជាដើមមានការធ្លាក់ចុះ៕