ភ្នំពេញៈ បណ្តាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃបណ្តាប្រទេសតតិយលោក និងប្រទេសយក្សសេដ្ឋកិច្ចធំៗចំនួន១៥ បាននិងកំពុងខិតខំព្យាយាមកៀងប្រទេសឥណ្ឌា ដើម្បីបង្កើតប្លុកពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំមួយក្នុងពិភពលោក (RCEP) ដែលប្លុកនេះមានទំហំស្មើនឹង៣០ភាគរយនៃផលទុនជាតិសរុបរបស់ពិភពលោក។
បណ្តាក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីមកពីប្រទេសចំនួន១៥ ស្ថិតនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក បានបន្តកិច្ចចរចាបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើតភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) កាលពីសប្តាហ៍មុន ដោយគ្មានការចូលរួមពីប្រទេសឥណ្ឌា ដែលបានដើរចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTA) ដ៏ធំកាលពីខែវិច្ឆិកា។
មានប្រសាសន៍តាមរយៈVideo Conference បណ្តារដ្ឋមន្ត្រីបាននិយាយថា ប្រទេសសមាជិក បានធ្វើឱ្យមានវឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ក្នុងការឆ្ពោះទៅរកការចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំនេះ ដែលយឺតជាងកាលវិភាគ ខណៈប្រទេសផ្សេងៗទៀតកំពុងព្យាយាមធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសេដ្ឋកិច្ច ដែលរងការបំផ្លាញដោយជំងឺ COVID-19 ។
សមាជិក RCEP ដែលមានបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ និងចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់ ក៏បានបើកទ្វារចំហសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌាផងដែរ ដោយហេតុថា ប្រទេសនេះបានចូលរួមក្នុងកិច្ចចរចា RCEP ចាប់តាំងពីបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១។
ប្រទេសសមាជិកបាននិយាយ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយថា មានការទទួលស្គាល់សក្តានុពលរបស់ប្រទេសឥណ្ឌា ក្នុងការចូលរួមចំណែកដល់ភាពរុងរឿងក្នុងតំបន់។
ប្រទេសឥណ្ឌាបានដកខ្លួនចេញពីការចរចា RCEP ចំពេលមានការភ័យខ្លាចថា ការលុបបំបាត់ពន្ធគយ នឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ធំដល់ប្រទេសចិន ដែលការនាំចេញតម្លៃទាបមានការប្រកួតប្រជែងខ្ពស់នៅក្នុងទីផ្សារឥណ្ឌា។
ប្រទេសចិនមានចំនួន ៣០% នៃឱនភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់ឥណ្ឌា ដែលកើនឡើង ១៦០ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។
ប្រទេសឥណ្ឌាក៏មានឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយប្រទេសសមាជិក RCEP ចំនួន១០ទៀតផងដែរ ហើយវិស័យផលិតកម្ម និងសេវាកម្មរបស់ខ្លួនមិនត្រូវបានមើលឃើញថាមានការប្រកួតប្រជែងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ជាតិឡើយ។ ការជំទាស់ពីកសិករ និងអ្នកធ្វើឧស្សាហកម្ម បានបង្ខំរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងដេលី ឱ្យដើរចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
បើសិនមានចូលរួមពីឥណ្ឌា កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នឹងមានប្រជាជនប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោក និងមួយភាគបីនៃផលិតផល ក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក។ បើគ្មានប្រទេសឥណ្ឌា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងនៅតែមានចំនួនប្រជាជនប្រមាណ២,២ពាន់លាននាក់ហើយស្មើ នឹង២៩%នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក។
ឥណ្ឌានៅតែប្រកាន់ជំហរថា ខ្លួននឹងមិនចូលរួមក្នុងភាពជាដៃគូនេះ ក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្ននេះ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកិច្ចការខាងក្រៅប្រទេសឥណ្ឌា លោក S Jaishankar បានថ្លែងកាលពីពេលថ្មីៗថា “វាសំខាន់ណាស់ ដែលមិនធ្លាក់ចូលទៅក្នុងជំរើសខុស” ។
ខណៈការវិលត្រឡប់ភ្លាមៗរបស់ឥណ្ឌា គឺមិនទំនងជាកើងឡើង ការចរចារការទូតនៅក្រៅផ្លូវការនៅតែបន្ត។ មន្ត្រីជប៉ុននៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្ម បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កន្លងមកនេះថា “យើងបានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសនីមួយៗនឹងខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រទេសឥណ្ឌា វិលត្រឡប់មករកកិច្ចពិភាក្សាឡើងវិញ។
ប្រទេសវៀតណាម ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានដឹកនាំអាស៊ាន និងដឹកនាំកិច្ចចរចា RCEP ក៏បានបង្ហាញពីឆន្ទៈរបស់ខ្លួនក្នុងការដើរតួជាស្ពានជាមួយឥណ្ឌា។
ច្បាស់ណាស់ ទាំងអាស៊ាន និងដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗរបស់ខ្លួនដូចជាជប៉ុន និងអូស្ត្រាលីមិន មិនអាចទាញឥណ្ឌាឱ្យចូលរួមានបានទេ។ គំនិតជាមូលដ្ឋានរបស់កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP សម្រាប់សមាជិកទាំងនេះ គឺដើម្បីបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយ ដែលលាតសន្ធឹងតំបន់ និងជៀសវាងបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ច ដែលអាចផ្តោតលើប្រទេសចិនកាន់តែខ្លាំងឡើង។
ប្រទេសជប៉ុន គឺជាអ្នកគាំទ្រដ៏ខ្លាំងចំពោះការវិលត្រឡប់របស់ឥណ្ឌា។ ជាធម្មតាទីក្រុងតូក្យូ ចង់ចូលទៅកាន់ទីផ្សារឥណ្ឌាសម្រាប់អ្នកនាំចេញរបស់ខ្លួន។ អូស្ត្រាលីក៏សង្ឃឹមផងដែរថា នឹងជំរុញការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌា ខណៈពេលដែលការបង្កើនការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន តាមយុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាដល់ឆ្នាំ ២០៣៥ ។
ការវិលត្រឡប់របស់ឥណ្ឌាទៅ RCEP នឹងពង្រឹងបណ្តាញអូស្ត្រាលី-ឥណ្ឌា-ជប៉ុននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយលើកកម្ពស់ចំណងទាក់ទងសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីពង្រឹងនូវភាពស្អិតរមួត ក្នុងតំបន់ប្រឆាំងនឹងការជ្រៀតជ្រែករបស់ចិន។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លក្ខខណ្ឌប្រឈម ដែលបង្កើតឡើងដោយជំងឺ COVID-19 គួរលើកទឹកចិត្តដល់ប្រទេសឥណ្ឌា ឱ្យក្រឡេកមើលកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ។ សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាបានរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារជំងឺ Covid-19 និងភាពអត់ការងារធ្វើកំពុងកើនឡើង។
លើសពីនេះទៀត ចំណងទំនាក់ទំនងការទូត និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសចិន ត្រូវបានប៉ះពាល់ដោយជម្លោះរវាងគ្នា កាលពីខែមិថុនារវាងកងទ័ព របស់ប្រទេសទាំងពីរ នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនជម្លោះនៅតំបន់ហិម៉ាឡៃ (Himalayas)។
បណ្តាញខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់នៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបានធ្វើឡើងក្រោមRCEP អាចជួយបង្កើន គោលដៅមហិច្ឆតារបស់ឥណ្ឌា ក្នុងការក្លាយជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទំហំទឹកប្រាក់៥ទ្រីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២៥ ៕
