ដោយៈ សាវុធ
ភ្នំពេញៈ ព្រឹត្តិការណ៍ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិករមូលបត្រ សំដៅដល់ព្រឹត្តិការណ៍ដែលផ្តើមឡើងដោយក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី និងដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើមូលបត្រ ដែលបានបោះផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុននោះ។
ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះរួមមាន ការបែងចែកភាគលាភ មហាសន្និបាតភាគហ៊ុនិក ការបោះផ្សាយលក់ភាគហ៊ុនបន្ថែម ការបំបែកភាគហ៊ុន (stock split) ការរំលាយក្រុមហ៊ុនបញ្ចូលគ្នានិងការទិញយក (merger & acquisition) ការទិញភាគហ៊ុនមកវិញ (stock buyback) ជាដើម។ល។
ប៉ុន្តែដើម្បីភាពងាយស្រួល យើងនឹងលើកមកពិភាក្សានៅទីនេះ តែពីរព្រឹត្តិការណ៍ខាងដើមប៉ុណ្ណោះ (គឺ ការបែកចែកភាគលាភ និងមហាសន្និបាតភាគហ៊ុនិក) ដែលផ្សារហ៊ុនកម្ពុជាយើងបានអនុវត្តន៍រួចមកហើយ។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី តែងប្រជុំសម្រេចអំពីការបែងចែកភាគលាភដល់ភាគហ៊ុនិករបស់ខ្លួន។ ប្រសិនបើមានការប្រកាសសម្រេចអំពីការបែងចែកភាគលាភ ក្រៅពីព័ត៌មានអំពីប្រភេទភាគលាភ(ជាសាច់ប្រាក់ឬអ្វីផ្សេង) ភាគលាភក្នុងមួយភាគហ៊ុនដែលត្រូវបែងចែក និងអនុបាតបែងចែកភាគលាភជាដើម វិនិយោគិនគួរគិតដល់កាលបរិច្ឆេទចំនួនបី គឺកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន (ex-dividend date) កាលបរិច្ឆេទប្រកាសបញ្ជីឈ្មោះភាគហ៊ុនិក ត្រូវទទួលបានភាគលាភ (record date) និងកាលបរិច្ឆេទទូទាត់ភាគលាភ។ កាលបរិច្ឆេទដែលវិនិយោគិន គួរយកចិត្តទុកដាក់ជាងគេ គួរជាកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន។
រាល់ការទិញភាគហ៊ុន ដែលផ្តល់ភាគលាភមុនកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន វិនិយោគិននឹងទទួលបានសិទ្ធិទទួលបានភាគលាភ។ ផ្ទុយមកវិញ វិនិយោគិនដែលលក់ភាគហ៊ុនចេញមុនកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន នឹងបាត់បង់សិទ្ធិទទួលបានភាគលាភ។ ដូច្នេះរាល់ការទិញ/លក់ចាប់ពីថ្ងៃអ៊ិចឌីវីឌិនតទៅ នឹងលែងពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិទទួលបានភាគលាភទៀតឡើយ។
តាមហេតុផលនេះ ចាប់ពីថ្ងៃប្រកាសបែងចែកភាគលាភ(ជាសាច់ប្រាក់ដែលមានចំនួនច្រើន) ថ្លៃភាគហ៊ុនមានទំនោរកើនឡើង រហូតដល់ថ្លៃអតិបរមាមួយនៅមួយថ្ងៃមុនកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន។ ហើយនៅថ្ងៃអ៊ិចឌីវីឌិន ថ្លៃភាគហ៊ុនគួរធ្លាក់ចុះមកវិញយ៉ាងគំហុក នូវតម្លៃមួយប្រហាក់ប្រហែល នឹងភាគលាភដែលនឹងបែងចែក ដោយសារចាប់ពីថ្ងៃនេះតទៅ អ្នកទិញលែងទទួលបានសិទ្ធិទទួលបានភាគលាភទៀតហើយ។
ដោយសារវដ្តទូទាត់ (settlement cycle) នៅផ្សារហ៊ុនកម្ពុជាមានរយៈពេលពីរថ្ងៃ(T+2) ដូច្នេះកាលបរិច្ឆេទប្រកាសបញ្ជីឈ្មោះភាគហ៊ុនិក ដែលត្រូវទទួលបានភាគលាភ ជាធម្មតា ត្រូវនៅមួយថ្ងៃក្រោយកាលបរិច្ឆេទអ៊ិចឌីវីឌិន។ ភាគហ៊ុនិកដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីនោះ នឹងទទួលបានការទូទាត់ភាគលាភឱ្យ នៅកាលបរិច្ឆេទទូទាត់មួយដែលកំណត់ដោយក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី៕
