ដោយៈ សាវុធ
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាបានរៀបចំផែនការ ដែលនឹងផ្តោតលើអភិក្រមចំនួន៣ ដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ ក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០២៣ ខណៈពិភពលោកនៅមានភាពភ័យខ្លាច ចំពោះការដួលរលំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ។
លោកវង្សី វិស្សុតរដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ក្នុងកិច្ចប្រជុំ ពិគ្រោះយោបល់ ជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អំពីទស្សនវិស័យ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងផែនការស្តារ សេដ្ឋកិច្ចក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ន៍នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ ថា វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅមិនទាន់ចប់ទេ ទោះបីជាយើងបានឃើញថា មានពន្លឺនៃការងើបឡើងវិញ នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះក្តី បន្ទាប់ពីយើងបានជួបប្រទះនូវភាពភ័យខ្លាច នៃការដួលរលំនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ពិសេសនៅអំឡុងពេល នៃការរាតត្បាតខ្លាំងនៅក្នុងខែមីនា-មេសា កាលពីឆ្នាំមុន។
ទន្ទឹមនឹងនេះ រលកថ្មីនៃការងើបឡើងវិញ នៃជំងឺនេះ ពិសេសការរីករាលដាល នៃជំងឺកូវីដប្រភេទថ្មី នៅតាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន បាននិងកំពុងបង្កើត ឱ្យមានក្តីបារម្ភថ្មី ចំពោះពិភពលោក ដែលប្រការនេះ នឹងធ្វើឱ្យស្ថានភាព សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បន្តស្ថិតក្នុងភាព មិនច្បាស់លាស់តទៅទៀត។ ពិតណាស់ថា វ៉ាក់សាំងនឹងជួយធ្វើឱ្យយើង អាចយកឈ្នះលើជំងឺកូវីដក្តី តែចំណោទអំពីប្រសិទ្ធភាព គុណភាព និងសុវត្ថិភាពនៃវ៉ាក់សាំង នៅតែមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
លោកក៏បានបន្តទៀតថា កម្ពុជាដែលជាផ្នែកមួយ នៃពិភពលោក មិនអាចជៀសផុតពីជំងឺនេះទ តែរហូតមកដល់នឹងពេលនេះ ក្រោមការដឹកនាំដ៏ប៉ិនប្រសព្វ វ័យឆ្លាត និងម៉ឺងម៉ាត់របស់ សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ដែលជាប្រមុខនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ធ្វើឱ្យកម្ពុជាយើងមានសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពអាចគ្រប់គ្រងសភាព ការណ៍វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ទាំងលើសមរភូមិសេដ្ឋកិច្ច និងសមរភូមិសុខមាលភាព ប្រជាជន។
លោកបន្តថា “ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅមានហានិភ័យធំនៅឡើយ ពិសេសការព្រួយបារម្ភបន្ទាប់ពី មានការរកឃើញ នូវករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ចំពោះពលករកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់ ដែលពួកគាត់ ទើបវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ ដែលកំពុងមានការរីករាលដាល នៃជំងឺកូវីដ-១៩” ។
លោក វង្សី វិស្សុត មានប្រសាសន៍ថា ក្របខណ្ឌនៃផែនការ ស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០២៣ នឹងផ្តោតលើអភិក្រមចំនួន៣រួមមាន ទី១ យុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីរស់ (Survival) ដើម្បីជំរុញការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចផង និងដើម្បីបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ផង ព្រមទាំងដើម្បីរក្សាលំនឹងជីវភាពប្រជាជន និងអាជីវកម្ម និងធុរកិច្ច ពិសេសក្នុងវិស័យ ដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំង និងក្នុងវិស័យថ្មីៗ ដែលមានសក្តានុពល ព្រមទាំងការបង្កើតការងារបន្ថែមឱ្យបានច្រើន និងការជំរុញការប្រើប្រាស់ និងការចំណាយក្នុងស្រុក។
នៅក្នុងក្របខណ្ឌនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល នឹងបន្តអនុវត្តនូវរាល់កម្មវិធីជំនួយ សង្គមនានាដែលមានស្រាប់ ក៏ដូចជាបន្តនូវអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដូចជាការបន្តអនុវត្តនូវកម្មវិធី សាច់ប្រាក់ពលកម្មជាដើម។
ទី២ ការកែទម្រង់ (Reform) សំដៅពន្លឿនការធ្វើពិពិធកម្ម ទាំងផ្នែកផលិតកម្ម សេវាកម្ម និងទីផ្សារ ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់ភាព ប្រកួតប្រជែង ដោយផ្ដោតលើការ ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវបរិយាកាស និងកិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងធុរកិច្ច ព្រមទាំងការជំរុញ និងអភិវឌ្ឍឌីជីថលូបនីយកម្ម ក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងគោលដៅប្រែក្លាយ វិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ឱ្យក្លាយទៅជាឱកាស។
ទី៣ ការកសាងភាពធន់ (Resilience) ប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន តាមរយៈការកសាង និងពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន ការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងវិស័យគន្លឹះ, ការបង្កើនការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ការពង្រឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម និងប្រព័ន្ធសុខាភិបាល ការធានាធនធានក្នុងស្រុកគ្រប់គ្រាន់ ដោយការបង្កើនលំហរថវិកា ការធានាភាពធន់ក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ តាមការអភិវឌ្ឍយន្តការឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិ និងការបង្កើនប្រភពហិរញ្ញប្បទានក្នុងស្រុក (ដូចជា ការបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋ) ការកាត់បន្ថយភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងលើកត្តាខាងក្រៅ ដោយការជំរុញការធ្វើពិពិធកម្ម និងការពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែង និងការកសាងមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុករឹងមាំ ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍបៃតង (Green Growth) ដែលធានាតុល្យភាពរវាងតម្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ និងការបន្ស៊ាំនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុជាដើម៕
